دعای فرج
«دعای فرج» دعایی است که با عبارت «إلهی عَظُمَ البَلاء» آغاز می‌شود. دعای دیگری هم که آغاز آن با عبارت «اللهم کُن لولیک...» است و معمولا بعد از نمازها خوانده می‌شود، در بین مردم به «دعای فرج» یا «دعای سلامتی امام زمان» معروف است.
سند دعا و شأن صدور آن
صاحب «النجم الثاقب» به نقل از کتاب «کُنوزُ النّجاح» می‌نویسد: «دعای فرج» را امام زمان (عجل الله تعالی فرجه) به محمد بن احمد بن ابی‌لیث تعلیم داد که از ترس کشته‌شدن به کاظمین پناهنده شده بود. او با خواندن این دعا از مرگ رهایی یافت.
دعای فرج، برای اولین بار در کتاب «کُنوز النجاح» شیخ طبرسی (م، ۵۴۸ ق) آمده است، البته فقط بخش آغازین آن یعنی تا «أَوْ هُوَ أَقْرَبُ». برخی آثار معتبر دیگر نیز این دعا را آورده‌اند، از جمله: «المزار الکبیر» اثر ابن مشهدی (م، ۶۱۰ ق)، «جمال الاسبوع» اثر سید بن طاووس (م، ۶۶۴ ق)، «المصباح» اثر کفعمی (م، ۹۰۵ ق).
متن و ترجمه دعای فرج
إِلٰهِى عَظُمَ الْبَلاءُ، وَبَرِحَ الْخَفاءُ، وَانْكَشَفَ الْغِطاءُ، وَانْقَطَعَ الرَّجاءُ، وَضاقَتِ الْأَرْضُ، وَمُنِعَتِ السَّماءُ، وَأَنْتَ الْمُسْتَعانُ، وَ إِلَيْكَ الْمُشْتَكىٰ، وَعَلَيْكَ الْمُعَوَّلُ فِى الشِّدَّةِ وَالرَّخاءِ.
خدایا گرفتاری بزرگ شد و پوشیده بر ملأ گشت و پرده کنار رفت و امید بریده گشت و زمین تنگ شد و خیرات آسمان دریغ شد و پشتیبان تویی و شکایت تنها به جانب تو است، در سختی و آسانی تنها بر تو اعتماد است؛
اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ أُولِى الْأَمْرِ الَّذِينَ فَرَضْتَ عَلَيْنا طاعَتَهُمْ، وَعَرَّفْتَنا بِذَلِكَ مَنْزِلَتَهُمْ، فَفَرِّجْ عَنّا بِحَقِّهِمْ فَرَجاً عاجِلاً قَرِيباً كَلَمْحِ الْبَصَرِ أَوْ هُوَ أَقْرَبُ.
خدایا! بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست آن صاحبان فرمانی که اطاعتشان را بر ما فرض نمودی و به این سبب مقامشان را به ما شناساندی، پس به حق ایشان به ما گشایش ده، گشایشی زود و نزدیک همچون چشم بر هم نهادن یا زودتر؛
يَا مُحَمَّدُ يَا عَلِىُّ، يَا عَلِىُّ يَا مُحَمَّدُ اكْفِيانِى فَإِنَّكُما كافِيانِ، وَانْصُرانِى فَإِنَّكُما ناصِرانِ.
ای محمّد و ای علی، ای علی و ای محمّد، مرا کفایت کنید که تنها شما کفایت‌کنندگان منید و یاری‌ام دهید که تنها شما یاری‌کنندگان منید؛
يَا مَوْلانا يَا صاحِبَ الزَّمانِ، الْغَوْثَ الْغَوْثَ الْغَوْثَ، أَدْرِكْنِى أَدْرِكْنِى أَدْرِكْنِى، السَّاعَةَ السَّاعَةَ السّاعَةَ، الْعَجَلَ الْعَجَلَ الْعَجَلَ، يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَآلِهِ الطَّاهِرِينَ.
ای مولای ما ای صاحب زمان، فریادرس، فریادرس، فریادرس، مرا دریاب، مرا دریاب، مرا دریاب، اکنون، اکنون، اکنون، با شتاب، با شتاب، با شتاب، ای مهربان‌ترین مهربانان به حق محمّد و خاندان پاک او.
مفاهیم دعای فرج
واژه «فَرَج»، در لغت به‌معنای رهایی از غم و اندوه و گشایش است. دعای «إِلهِی عَظُمَ الْبَلاءُ» از سه بخش تشکیل شده است:
بخش اول: به آزمایش بزرگی که مردم در زمان غیبت به آن مبتلا گشتند، اشاره شده است.
بخش دوم: بعد از درود بر پیامبر و اهل بیت عصمت و طهارت، به لزوم فرمان‌برداری مومنان از آن بزرگواران به سبب جایگاه والایی که دارند، می‌پردازد.
بخش سوم: چنین سفارش شده است که از خداوند بخواهیم به سبب حقوق و منزلتی که معصومان (علیهم‌السلام) بر ما دارند، امور ما را کفایت نموده و ما را یاری نمایند.
منابع
- ویکی شیعه
- سایت اسلام کوئست